Tiểu đường là một trong những bệnh phổ biến hiện nay. Ngày càng nhiều người mắc chứng bệnh này. Vậy tiểu đường là gì ? ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của con người? và ý nghĩa của chỉ số xét nghiệm tiểu đường. Hãy tìm hiểu về bệnh tiểu đường trong bài viết dưới này nhé.
![Tieu Duong]](https://cdn.uae.vn/wp-content/uploads/2022/11/tieu-duong.jpg)
Bệnh tiểu đường là gì?
Tiểu đường hay đái tháo đường, là một bệnh mãn tính với biểu hiện lượng đường trong máu của bạn luôn luôn cao hơn mức bình thường khi cơ thể của bạn bị thiếu hoặc đề kháng với insulin và dẫn đến rối loạn chuyển hoá đường trong máu.
Người bị bệnh, cơ thể bạn không chuyển hoá được chất bột đường từ thực phẩm bạn ăn vào hàng ngày một các đủ để sản sinh ra insulin. Do đó gây nên tình trạng lượng đường tích luỹ nhiều dần trong máu. Lượng đường trong máu liên tục ở mức cao theo năm tháng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, gây ra tổn thương ở nhiều bộ phận khác như gan, thận, não cùng một số bệnh lý nghiêm trọng khác.
Nguyên nhân tiểu đường.
Quá trình chuyển hoá glucose
Glucose là rất quan trọng đối với cơ thể của bạn, nó có vai trò là nguồn năng lượng trong mọi hoạt động của cơ bắp và các tế bào, đặc biệt não bộ. Glucose có trong thực phẩm bạn tiêu thụ sẽ được lưu trữ trong gan (tạo ra glycogen) .
Trong trường hợp bạn chán ăn dẫn đến lượng glucose trong máu rất thấp, gan của bạn sẽ ly giải những phân tử glycogen thành glucose để điều chỉnh lại lượng đường trong máu. Máu hấp thụ glucose để cung cấp đến những tế bào trong cơ thể.
Tuy nhiên, những tế bào này không sử dụng nguồn “năng lượng” này một cách độc lập, nó cần có sự trợ giúp của hormone insulin (được cung cấp từ tuyến tuỵ) . Sự hiện diện của insulin cho phép glucose được hấp thụ vào các mô và do đó giảm lượng glucose trong máu. Sau đó, khi đường huyết của bạn đã hạ, tuyến tuỵ cũng sẽ giảm tiết insulin.
Bất kỳ sự bất thường nào diễn ra trong quá trình trao đổi chất này cũng sẽ làm cho glucose không thể di chuyển đến các mô để sản xuất năng lượng. Kết quả là lượng đường không có trong máu. Sự mất cân bằng này được tích tụ theo thời gian sẽ dẫn đến mức đường trong máu cao hơn, được gọi là tăng insulin.
Nguyên nhân gây bệnh tiêu đường tuýp 1
Nguyên nhân chính xác của bệnh tiểu đường tuýp 1 không rõ ràng. Theo các chuyên gia, nguyên nhân tiểu đường có thể là do hệ thống miễn dịch tấn công và huỷ hoại những tế bào sản sinh insulin của bạn trong tuyến tuỵ. Điều này khiến bạn có ít hay không có insulin. Lúc này, lượng glucose thay vì đi vào các tế bào sẽ tích luỹ trong máu và tạo nên bệnh.
Đây được coi là do sự nhạy cảm di truyền cùng một số yếu tố khác tạo thành, nhưng những yếu tố này gây nên còn chưa rõ ràng.
Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường tuýp 2
Ở những bệnh nhân mắc tiền tiểu đường và tuýp 2, các tế bào trở nên đề kháng với hoạt động của insulin do tuyến tuỵ không sản xuất đủ insulin để trải qua sự đề kháng này. Lúc này, đường sẽ không đến mọi bộ phận trong cơ thể mà lại tích luỹ trong máu.
Nguyên nhân của bệnh cũng không rõ, tuy nhiên có người cho biết yếu tố gen và môi trường đóng một vai trò trong việc hình thành nên bệnh . Thừa cân có liên quan mật thiết với sự phát triển của bện, tuy nhiên không phải ai bị bệnh tiểu đường tuýp 2 cũng dư cân.
Nguyên nhân của bệnh tiểu đường thai kỳ
Trong thời kỳ mang thai, nhau thai tạo các hormone để duy trì thai kỳ của bạn. Những kích thích tố này làm cho các mô có tính đề kháng insulin cao hơn.
Thông thường, tuyến tuỵ đáp ứng bằng cách sản sinh đủ insulin và trải qua sự đề kháng này. Tuy nhiên, khi tuyến tuỵ không sản xuất đủ insulin. Khi điều này diễn ra sẽ dẫn đến lưỡng đường glucose đi qua các tế bào giảm và lượng tích luỹ trong máu cao hơn dẫn đến tiểu đường thai kì.
Các chỉ số xét nghiệm tiểu đường
xét nghiệm lượng Glucose trong máu
Ở những người bình thường, hàm lượng Glucose trong máu lúc đói là (3,9 – 6,4 mmol/L) hoặc khoảng 70-100 mg/dl. Khi hàm lượng Glucose trong máu vượt quá ngưỡng cho phép, thường là cao hơn hoặc bằng 7 mmol/L thì đồng nghĩa với khả năng bạn đang bị mắc bệnh.
Để có thể làm được xét nghiệm trên, bạn phải cố gắng nhịn ăn ít nhất là 6 giờ đồng hồ mới đánh giá chính xác khả năng điều hoà glucose máu trong cơ thể.
Nếu lúc đói, kết quả xét nghiệm đưa ra lượng đường của bạn rất cao, điều này cho biết chức năng điều hoà Glucose trong máu không hoạt động và bạn đang có nguy cơ bị bệnh .
Như đã đề cập ở trên, phạm vi đường máu ở người bình thường lúc đói từ 3,9 – 6,4 mmol/L. Nếu lượng đường huyết của bạn vượt trên 7 mmol/L có nghĩa là bạn đã bị mắc bệnh. Còn nếu kết quả xét nghiệm cho thấy lượng đường huyết trong máu của bạn thấp hơn 3,9 mmol/L hoặc ở trong khoảng 6,4 mmol/L – 6,9 mmol/L thì bác sĩ sẽ yêu cầu bạn tiến hành các xét nghiệm khác vào sáng hôm sau hoặc là phải thực hiện cả xét nghiệm dung nạp Glucose.
Xét nghiệm dung nạp Glucose
Tương tự với xét nghiệm hàm lượng Glucose lúc đói, xét nghiệm đường huyết được thực hiện sau khi bạn đã nhịn ăn ít nhất là 6 giờ đồng hồ, sau đó bác sĩ sẽ cho bạn uống một ly nước có chứa 75g glucose và làm xét nghiệm sau 2 giờ đồng hồ kể từ thời điểm uống cốc nước.
Tại thời điểm xét nghiệm, phạm vị đường huyết ở những người khoẻ mạnh là dưới 7,8 mmol/L. Nếu chỉ số xét nghiệm đường huyết của bạn dưới 7,8 – 11 mmol/L có nghĩa là bạn đang có khả năng phát triển bệnh tiểu đường, và nếu kết quả là trên 11,1 mmol/L thì bác sĩ sẽ tuyên bố là bạn đã mắc bệnh.
Xét nghiệm glucose ngẫu nhiên
Nếu kết quả xét nghiệm Glucose ngẫu nhiên cao hơn 11,1 mmol/L thì chắc chắn là bạn đã bị mắc bệnh t. Tuy nhiên, xét nghiệm này phải được thực hiện 2 lần hoặc bệnh nhân có những dấu hiệu đặc trưng của tiểu đường và nếu kết quả vẫn là 11,1 mmol/L thì bác sĩ sẽ kết luận bạn mắc bệnh.
Xét nghiệm HbA1c
Xét nghiệm HbA1c được dùng để đo tổng hàm lượng glucose trong máu một thời gian dài: 2 tháng nhằm đánh giá tính hiệu quả của việc quản lý đường máu đối với người mắc bệnh .
Chỉ số HbA1c ở những bệnh nhân bình thường và khoẻ mạnh có giá trị ở dưới 5,7%. Nếu giá trị này dao động ở mức khoảng 5,7 – 6,4 % thì chứng tỏ bạn đang có khả năng cao mắc bệnh tiểu đường, và nếu chỉ số HbA1c có giá trị trên 6,4 %, bác sĩ sẽ chẩn đoán bạn đã mắc bệnh.
