Tăng huyết áp là một bệnh lý nghiêm trọng và có thể dẫn đến những hậu quả lâu dài, thậm chí chết hoặc tàn phế. Hàng năm có khoảng 1,5 tỷ người trên toàn cầu bị mắc tăng huyết áp và 17 triệu ca chết vì các bệnh lý tim mạch trong đó khoảng 9,4 triệu ca là do biến chứng của cao huyết áp. Bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ cho bạn biết một số biến biến chứng do tăng huyết áp để lại cho con người nếu không chữa trị kịp thời.
Suy tim
Khi tăng huyết áp, tim co bóp tốn nhiều sức hơn nhằm đưa một lượng máu ra các động mạch ngoại biên. Hậu quả của sự gắng sức lâu ngày là làm cho tim dày thêm, cứng lên và kém đàn hồi giãn nở so với tim người khoẻ mạnh, gây suy yếu khả năng đưa máu về tim. Bệnh nhân sẽ có biểu hiện của suy tim khi máu đến tim ít và ứ đọng ở phổi gây khó thở, mất khả năng làm việc gắng sức hoặc đau ngực.
Ngoài ra, người bệnh tăng huyết áp thường kèm bệnh mạch vành hoặc nhồi máu cơ tim trước đó thì chức năng tim sẽ kém, do vậy có suy tim phân suất tống máu thấp. Trong điều trị, nếu huyết áp không ổn định, sốt cao sẽ thúc đẩy suy tim tăng thêm, giảm thể tích khiến tim hoạt động với công suất thấp (suy tim mất nước) , biến chứng nguy hiểm.
Biến chứng ở võng mạc
Tăng huyết áp gây tổn thương một số mạch máu nằm ở đáy mắt (ngay phía trên nhãn cầu, thường là võng mạc, nơi tiếp nhận hình ảnh khi nhìn) , gọi là bệnh lý võng mạc do tăng huyết áp. Tổn thương mạch máu ở võng mạc mức độ nhỏ đến trung bình hầu như không gây triệu chứng gì và chỉ phát hiện được khi siêu âm mắt hoặc soi võng mạc.
Khi đó sẽ thấy những mạch máu nhỏ đi ngoằn ngoèo, rời rạc, có chỗ hẹp, co lại hoặc gây phù nề, nặng hơn nữa là xuất huyết sau võng mạc hay phù gai thị dẫn đến nhìn mờ hoặc mù mắt.
Do đó, người bệnh tăng huyết áp cần kiểm tra mắt định kỳ và soi võng mạc nhằm chẩn đoán sớm biến chứng này. Điều trị kiểm soát huyết áp sẽ giúp phòng ngừa bệnh lý võng mạc do tăng huyết áp.
Phình và bóc tách tĩnh mạch chủ
Tăng huyết áp gây tăng áp lực lên thành động mạch chủ, lâu ngày làm thành mạch trở nên lỏng lẻo, phình to ra. Giãn động mạch chủ trên (đoạn mới ra từ tim) thường gặp ở bệnh nhân tăng huyết áp.
Động mạch chủ trên của người trưởng thành có kích thước trung bình 30mm. Khi kích thước> 45mm được gọi là phình động mạch chủ. Đoạn động mạch chủ bị phình có thành mạch mỏng, nếu huyết áp cao sẽ làm tổn thương và xé toạc nhiều lớp trong thành mạch dẫn đến bong tách thành động mạch hoặc vỡ động mạch chủ, khiến người bệnh chết.
Khi động mạch chủ tăng lên ≥ 55mm thì cần phải phẫu thuật hoặc đặt stent động mạch chủ nhằm tránh bóc tách hay tắc động mạch chủ.
Bệnh nhân tăng huyết áp có phình động mạch chủ cần kiểm soát huyết áp chặt chẽ ( <120/70 mmHg) , điều trị tích cực xơ vữa động mạch và đo đường kính động mạch chủ định kỳ qua siêu âm tim hoặc chụp CT động mạch chủ.
Bệnh động mạch ngoại biên
Ảnh hưởng của tăng huyết áp lên toàn bộ các mạch máu trong cơ thể bao gồm động mạch đùi, động mạch bụng, động mạch thận, động mạch phổi, đặc biệt là những mạch máu ở ngoại vi và động mạch hai chân. Các mạch máu này cứng lại do quá trình xơ vữa và lão hoá làm vỡ hoặc tắc nghẽn.
Nếu hẹp hay tắc động mạch ở chân, bệnh nhân có triệu chứng đau cách hồi, có nghĩa là đau đùi hoặc bắp chân khi di chuyển qua một đoạn đường, bệnh nhân ngồi nghỉ ngơi sẽ hết hoặc giảm bớt, khi đi lại quãng đường xa hơn thì triệu chứng đau lại tái phát. Nặng hơn nữa là người bệnh đau chân trong khi nghỉ ngơi hay loét chân không lành vì mạch máu bị tắc, không dẫn máu đi chỗ xa được.
Rối loạn trí nhớ và sa sút trí tuệ
Tăng huyết áp làm giảm thị lực hay gặp ở người lớn tuổi. Nhiều nghiên cứu cho thấy tăng huyết áp gây tăng xơ vữa động mạch, dễ đưa đến nhồi máu não thất (nhồi máu não lỗ hở khi chụp cắt lớp hoặc cộng hưởng từ não) và bệnh lý chất trắng dưới vỏ não cũng là nguyên nhân dẫn đến mất trí nhớ và sa sút trí tuệ.
Nguy cơ suy giảm trí tuệ hay bệnh Alzheimer tăng lên 6 lần đối với người mắc đột quỵ sau 5 năm. Tỷ lệ bệnh này đang tăng ở nhiều nước châu Á, đặc biệt là những nước đang phát triển. Điều trị tốt bệnh tăng huyết áp làm giảm đột quỵ, giảm tiến triển bệnh lý chất trắng và ngăn chặn mất trí nhớ hay sa sút trí tuệ, nhất là đối với người già bị cao huyết áp lâu năm.
Trên đây là những biến chứng nguy hiểm khi bị tăng huyết áp lâu ngày. Bạn hãy cẩn thận và đề phòng để bảo vệ sức khỏe cho mình nhé.
