Chỉ số HbA1c ở người bị bệnh đái tháo đường có thể cho biết tình trạng glucose máu trong 3 tháng qua của bệnh nhân ra sao, đã được kiểm soát tốt hay chưa. Từ kết quả chỉ số này, các bác sĩ sẽ tiếp tục điều chỉnh phác đồ điều trị để mang lại hiệu quả tốt nhất cho người bệnh và từ đó hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng bệnh.
1. Chỉ số HbA1c ở người bị bệnh đái tháo đường là gì?
Trong hồng cầu có 3 loại Hb, đó là HbA1, HbA2 và HbF, trong đó HbA1 là thành phần chính chiếm hơn 97% hồng cầu, tiếp đó đến HbA2 chiếm dưới 3%, còn HbF chỉ tồn tại ở bào thai.
HbA1 gồm có HbA1a, HbA1b và HbA1c. Trong đó, HbA1c chính là sự kết hợp của hemoglobin và đường glucose, nó cũng có thể hiểu là một loại hemoglobin đặc biệt. HbA1c chiếm 80% trong hồng cầu.
Xét nghiệm HbA1c chính là kết quả của số Hb bị glycosyl hóa do lượng glucose trong máu quá cao.
Khi thực hiện xét nghiệm HbA1c, người bệnh sẽ được lấy một mẫu máu nhỏ và mẫu máu này sẽ được đưa vào phòng thí nghiệm để tính toán theo tỉ lệ phần trăm hemoglobin của máu.
- Chỉ số HbA1c > 6.5% cho thấy khả năng kiểm soát glucose trong máu kém.
- Chỉ số HbA1c < 6.5% cho thấy khả năng kiểm soát glucose trong máu tốt.
2. Chỉ số HbA1c ở người bị bệnh đái tháo đường có ý nghĩa như thế nào?
Xét nghiệm HbA1c có vai trò rất quan trọng đối với bệnh nhân bị đái tháo đường. Cụ thể như sau:
– Giúp bệnh nhân kiểm tra lượng đường trong máu: Hb và glucose liên kết với nhau sẽ tạo ra một lớp đường bao phủ Hb. Khi đó, lớp vỏ này càng dày sẽ cho thấy lượng đường trong máu càng tăng cao. Xét nghiệm HbA1c có thể đo được độ dày của lớp vỏ đường bên ngoài này và từ đó nhận biết rõ về lượng đường trong máu của người bệnh.
– Xét nghiệm HbA1c là phương pháp chẩn đoán bệnh nhân mắc tiểu đường hoặc tiền tiểu đường chính xác nhất. Với một số phương pháp khác, kết quả chỉ số đo được có thể bị ảnh hưởng do bệnh nhân đã ăn uống những thực phẩm có chứa đường, nồng độ insulin trong máu bệnh nhân, chế độ hoạt động của người bệnh trước khi thực hiện đo.
– Chỉ số HbA1c ở người bị bệnh đái tháo đường còn cho biết tình trạng sức khỏe của bệnh nhân trong 3 tháng gần nhất. Từ chỉ số này các bác sĩ sẽ hiểu rõ hơn về hiệu quả điều trị như thế nào và có nên thay đổi, điều chỉnh lại phương pháp điều trị hay không.
Bên cạnh đó, cũng dựa vào chỉ số này, bác sĩ có thể tiên lượng về một số biến chứng có thể xảy ra ở những bệnh nhân đái tháo đường, từ đó tìm biện pháp phòng tránh tối đa nguy cơ biến chứng. Trên thực tế, nhờ xét nghiệm này, một số bệnh nhân đã phòng ngừa được một số biến chứng của bệnh như tê bì chân tay, suy giảm thị lực, suy thận.
3. Theo dõi chỉ số HbA1c ở người bị bệnh đái tháo đường như thế nào?
Những bệnh nhân bị đái tháo đường tuýp 1 và tuýp 2 đều nên thực hiện xét nghiệm HbA1c. Mỗi năm nên thực hiện khoảng 2 đến 5 lần, tốt nhất là nên xét nghiệm chỉ số HbA1c ở người bị bệnh đái tháo đường 3 tháng/1 lần và tối thiểu là 2 lần/ năm.
Tuy nhiên, thời gian xét nghiệm cũng có thể được điều chỉnh nhiều hơn hoặc ít hơn tùy theo tình trạng bệnh, tốt nhất, bạn hãy tuân thủ theo chỉ định và lời khuyên của các bác sĩ. Từ kết quả của chỉ số này, các bác sĩ sẽ lập phác đồ điều trị tốt nhất cho bệnh nhân, nâng cao hiệu quả điều trị và hạn chế nguy cơ biến chứng, nhất là biến chứng về mạch máu và thần kinh.
Chỉ số HbA1c > 7% là một chỉ số đáng báo động, cho thấy cơ thể bạn đang không kiểm soát tốt lượng đường trong máu. Chỉ số ở mức an toàn là khi HbA1c thấp hơn < 6.5%.
Tuy nhiên, bạn cần lưu ý, một số bệnh lý khác cũng có thể làm tăng nồng độ HbA1c vì thế khi nhận được kết quả chỉ số HbA1c thì bạn cần tuân thủ theo lời tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.
Không chỉ những bệnh nhân mắc đái tháo đường mới cần thực hiện phương pháp này, mà một số bệnh nhân gặp phải một số biểu hiện bất thường như sau cũng nên thực hiện xét nghiệm chỉ số HbA1c:
- Thường xuyên khát nước, thèm ăn đồ ngọt, luôn muốn ăn dù không hoạt động thể chất nhiều.
- Cơ thể hay mệt mỏi.
- Mắt của bệnh nhân bị mờ, nhìn hình ảnh bị nhòe.
- Thường xuyên đi tiểu.
Một số lưu ý khi thực hiện xét nghiệm HbA1c: Không cần phải nhịn ăn trước khi thực hiện xét nghiệm. Bạn có thể thực hiện xét nghiệm ở bất cứ thời điểm nào trong ngày, kể cả khi bạn vừa ăn xong. Đối với bệnh nhân đái tháo đường đang trong giai đoạn điều trị thì cần sự tư vấn của bác sĩ trước khi thực hiện xét nghiệm. Bác sĩ sẽ chỉ định có cần phải dừng thuốc khi thực hiện xét nghiệm hay không.
Ngoài việc theo dõi lượng đường trong máu và chỉ số Hba1c, bệnh nhân cũng nên có chế độ dinh dưỡng và tập luyện phù hợp với tình trạng bệnh như sau:
Nên có chế độ ăn uống hợp lý, khoa học:
Nên ăn nhiều rau củ quả – đây là những thực phẩm cung cấp nhiều chất xơ và vitamin. Đồng thời bổ sung các thực phẩm chứa chất béo lành mạnh như quả bơ, hạt óc chó,… và không nên ăn những thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, các loại đồ ăn chế biến sẵn.
Chăm chỉ vận động, tập luyện thể thao:
Người bệnh đái tháo đường không nên tập luyện những bài tập có cường độ quá nặng, nhưng họ nên tập đều đặn với mức độ nhẹ nhàng. Chẳng hạn như đi bộ hàng ngày, tập yoga, bơi lội,… Với sự tập luyện chăm chỉ chắc chắn, tình trạng bệnh sẽ được cải thiện.
Cùng tìm hiểu về nhịp tim và huyết áp
Tìm hiểu thêm về tăng huyết áp
Chia sẻ thêm về tăng huyết áp
Đọc và hiểu thêm về điều trị tiểu đường thai kỳ
Như thế nào là chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp
Xem thêm cơn đau thắt ngưc
Xem thêm về thức ăn dành cho người tiểu đường
Tìm hiểu thêm phối hợp thuốc huyết áp
